Rwanda - The land of the thousend hills

Na een heerlijke tijd bij Lake Bunyonyi was het tijd om verder te gaan. Bij het uitchecken vertelde de receptie-meneer, Tomas, dat hij nog wel iemand wist met wie we mee naar Kigali konden rijden. Een telefoontje later wisten we dat we mee konden rijden met een ‘krantenjongen’ die dagelijks met kranten vanuit Kampala naar Kigali rijdt. Wij verwachtten een vrachtwagentje of allerminst een pick-up vol met kranten met een knulletje aan het stuur. Dit was echter niet het geval, het was een gloednieuwe personenauto met een chique zakenman aan het stuur en 2 stapeltjes kranten in de achterbak. Wij blij, de ‘krantenjongen’ blij en al rijdend maakten we kennis met het land van de duizend heuvels. Opdat elke keer als je dacht alle heuvels te hebben gezien, er wel weer nieuwe in de verte opdoken, elk stukje zorgvuldig bebouwd met thee, rijst en andere, waardoor prachtige terrassen ontstaan zijn.

Bij aankomst in de hoofdstad zien we overal de kleuren paars en wit, we merken dat er iets gaande is… Even later wordt duidelijk wat de kleuren symboliseren… Rwanda zit in de periode van nationale rouw, precies één week en achttien jaar geleden (8 april 1994) startte hier de genocide waarbij in 100 dagen meer dan één miljoen Tutsi’s bruut werden vermoord door Hutu’s. De kleuren symboliseerden verdriet en hoop, hoop op een mooie toekomst en vrede tussen de, nu allen Rwandezen genoemde, bevolking.
Dezelfde dag hebben we Kamp Kigali bezocht waar op 7 april 10 Belgische UN-soldaten werden vermoord waarop de UN haar troepen terugtrok, een vrijbrief voor het begin van de genocide. Een zeer indrukkende plek waar de sporen van geweld nog duidelijk zichtbaar zijn. Om onze gedachten te verzetten hebben we hierna op een lokale markt fruit gekocht en een kaartspelletje gespeeld met lokale mannen (de spelregels zijn ons nog steeds onduidelijk…).
Daags erna zijn we naar het Genocide Memorial Centre van Kigali geweest. In dit indrukwekkende museum werden we meegenomen in de geschiedenis van Rwanda, naar de tijd van de kolonisten en later het begin van de genocide. Verschrikkelijke ooggetuigenverslagen en beelden (in film en foto) van wat zich in die 100 dagen heeft afgespeeld werden getoond. Naast horrorverhalen zijn er ook heldenverhalen uit die tijd, zoals het verhaal van de manager van Hotel “Des Milles Colinnes” (zie film: ‘Hotel Rwanda’).Wat nu een heel luxe hotel is, was toen een toevluchtsoord voor duizenden Tutsi’s, in doodsangst afwachtend wat het lot hen zou brengen…
Ongeveer dertig kilometer ten zuiden van Kigali liggen twee kleine dorpjes, Ntarama en Nyamata. Hier hebben we kerkjes bezocht waarin tijdens de genocide respectievelijk vijf en twee duizend Tusti’s op beestachtig wijze zijn vermoord.
Deze dingen die we hier hebben gezien en de mensen die we hierover spraken, hebben behoorlijk indruk op ons gemaakt en het mooie van wat we hebben gezien is dat de Rwandezen sinds1994 geweldig werk doen het land weer op te bouwen. Ondanks het verdriet en boosheid om wat er gebeurt is, leven de mensen naast elkaar, met zicht op de toekomst. De verbroedering en rouw gaan samen. Veel mensen waarmee we spraken begonnen spontaan over deze peridoe uit de geschiedenis, allen met een bijzondere, positieve kijk op de toekomst. Al met al heel indrukwekkend.

Na Kigali, als stad, is het weer tijd voor wat water:) en dat vonden in Kibuye aan Lake Kivu. Het meer hield zich op de dag van aankomst nog schuil achter grote regenwolken, maar de volgende dag werden we met een geweldig uitzicht wakker! Rond het dorpje hebben we twee dagen heerlijk gewandeld, met locals een praatje gemaakt, en natuurlijk lekker gezwommen en gedold bij het meer.
Het weer sloeg weer om en daarop pakten we de bus naar Huye (de voormalige hoofdstad van Rwanda) om het prachtige nationaal museum te bewonderen en het bezoek aan Nyungwe National Park te regelen. Nyungwe bestaat uit tropisch regenwoud en er zijn diverse wandelingen mogelijk. Helaas werdt al snel duidelijk dat dit lastig is om zonder eigen vervoer te doen dus we gaan met de bus naar de andere kant van het park om daar verder te proberen. In Rusizi, voormalig Cyangugu, weten de mensen wat meer en wat gesprekjes en telefoontjes verder kunnen we de volgende dag de Water Fall Trail gaan lopen.
In alle vroegte hebben we bij de ingang van het park ontbeten en 4 fietsende Nederlanders weer ontmoet die we in Kibuye ook hebben gesproken. Wat is de wereld (Rwanda) toch klein.
Onze tocht leidt ons via de randen van de uitgestrekte theeplantage naar het regenwoud en na enkele passen in het bos wanen we ons in een heel andere wereld. Zo veel groen, bomen, mos, planten en vocht, geweldig! Ook zien we enkele aapjes. De tocht naar de waterval blijkt wat moeilijker... Als we bijna bij onderkant van de waterval zijn, kunnen we niet meer verder omdat het pad weggespoeld is door een aardverschuiving. Volgens de gids geen probleem, er leidt nog een ander pad naar de bovenkant van de waterval. Na wat klimmen over een modderig pad, komen we bij een andere aardverschuiving waardoor zeker 10 meter pad is weggespoeld. De gids een beetje verbouwereerd en wij lichtelijk teleurgesteld wandelen we terug, maar al snel neemt het mysterieuze gevoel, wat het regenwoud ons geeft, het over van de teleurstelling en genieten we weer volop. In een lichte regen glibberen we over de smalle paden, verdere apen houden zich vanwege de regen verborgen (het blijven verwanten aan de mens, we kunnen het ze niet kwalijk nemen!), de gids wijst ons nog op mooie planten en vruchten. Ongeveer vijf uur later zitten we aan onze zelf meegebrachte lunch. Het regenwoud heeft zijn sporen achter gelaten, kleren vochtig en klam van zweet en regen, camera vol mooie foto’s en hoofd vol met een mooie nieuwe herinnering, wat hebben we genoten!
’s Avonds blijkt er in het restaurant van het hotel een band te spelen. We swingen en drinken mee met de locals en het feest gaat nog volop door als wij moe, maar voldaan ons te rusten leggen.

Nu, weer terug in Kigali, vervolgen we onze reis naar Tanzania. Vol van de indrukken die we hier hebben opgedaan, van de mooie mensen die we hier weer hebben ontmoet en het mooi landschap waar we van hebben genoten, kijken we terug op een mooi Rwanda.
Rwanda, waar nog overal sporen van het verschrikkelijke wat hier gebeurt is, te zien zijn. Waar geen enkel persoon de kans krijgt de genocide te ‘ontkennen’, waar diepe wonden nog veel tijd nodig hebben om te ‘helen’ en waar de mensen de kracht hebben gevonden en nog altijd vinden om het gat tussen twee etnische groepen te verkleinen en naast elkaar te leven als Rwandezen. Allen hopend dat de ‘vruchten’ van de wereld, de kinderen, zullen leren van de geschiedenis om een mooie toekomst op te bouwen.

Rwanda, het land met een prachtige natuur en biodiversiteit. Het land wat zijn naam “Land van de duizend heuvels” absoluut recht wordt aangedaan.

Dag Rwanda, dag lezers, tot de volgende keer maar weer…